De vorm van de medezeggenschap zoals we die nu al jaren kennen is niet altijd zo geweest op de TU Delft. In de afgelopen 44 jaar is er veel veranderd. In het stuk hieronder staat beschreven welke acties en wetgevingen geleid hebben tot de huidige vorm van medezeggenschap en het ontstaan van de Organisatie RAtionele Studenten.
Het ontstaan van de medezeggenschap
Begin jaren zestig van de vorige eeuw hadden de studenten geen enkele invloed op de besluitvorming binnen het hoger onderwijs. Bestuurders en docenten konden op hun eigen houtje bepalen hoe het onderwijs en organisatie binnen de universiteit vormgegeven werd.
Naarmate de jaren zeventig naderde kwamen er steeds meer studenten in opstand en wilde meer inspraak voor studenten in het hoger onderwijs, met als kopstuk de bezetting van het Maagdenhuis in Amsterdam in 1969.
Bij deze bezetting, met als doel meer inspraak te creëren voor studenten in het reilen en zijlen van het hoger onderwijs, waren ruim 700 studenten betrokken en was er uiteindelijk een hardhandige inval van de politie nodig om de studenten te ontruimen. Vijf dagen lang werd het gebouw door de politie afgegrendeld met de hoop dat studenten het gebouw van honger en dorst zouden verlaten, maar dat was tevergeefs. De studenten maakten een luchtbrug tussen de naastgelegen UB en het Maagdenhuis en op die manier werd er voldoende voedsel naar binnen geloodst.
Uiteindelijk maakte de politie om 9 uur ’s ochtends, op 21 mei 1969 een einde aan de bezetting, maar de boodschap was allang duidelijk: Studenten willen inspraak in het beleid binnen het hoger onderwijs. En deze boodschap werd gehoord. Een jaar later werd studenteninspraak op het beleid in het hoger onderwijs wettelijk vastgelegd in de WUB.
Wet op de Universitaire Bestuurshervorming (WUB) en de Student Centrum Groep (SCG)
De WUB, die in 1970 werd ingevoerd, resulteerde in de volgende bestuursstructuur:
- De Universiteitsraad (tot 1986 Hogeschoolraad) welke bestond uit 1/3 studenten, 1/3 wetenschappelijk personeel en 1/3 ondersteunend personeel.
- Het College van Bestuur (CvB) voerde de besluiten van de Universiteitsraad uit.
Na verloop van tijd ontstonden er partijen binnen de raad en werd zo ook de Centrum Groep (CG) als tegenhanger van de al bestaande Afdeling Actie Groepen (AAG) opgericht op 15 september 1973. In 1975 werd dit omgedoopt tot de Student Centrum Groep (SCG)
In de loop van de tijd werd het systeem steeds meer als log en inefficiënt gezien en kreeg het CvB door verschillende aanpassingen in de WUB steeds meer macht. Dit creëerde uiteraard aan de kant van de Universiteitsraad frustraties en er ontstond onvrede tussen de UR en het CvB, en ook onderling tussen fracties binnen de UR.
Oprichting ORAS
In 1989 bleek dat de SCG steeds meer stemmen aan het verliezen was. SCG had nog maar krap vier zetels en was erg veel met zich zelf als partij bezig. Promotie, opvolging, campagne etc. koste zo veel tijd dat er van het raadswerk nog maar weinig terecht kwam. Een interim bestuur onder leiding van Ludo Bergkamp ging kijken wat er met de SCG moest gebeuren. Er werd een bestuur ingesteld dat zich bezig ging houden met de gang van zaken van de partij. Daaronder vielen de PR, opvolging, campagne etc. Zo kon de raad zich weer helemaal met het raadswerk bezig houden. Om de nieuwe structuur te benadrukken werd een naamswijziging doorgevoerd. Namelijk ORAS.
Ook wegens het opkomen van een politieke partij waarmee SCG niet geïdentificeerd wilde worden, werd de naam SCG veranderd in Organisatie Rationele Studenten (ORAS). Rationeel en pragmatisch waren altijd al termen die binnen de partij gevoerd werden en nu kwam dat ook terug in de naam.
Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisatie (MUB)
Eind jaren negentig heerste er onvrede over de structuur op de universiteiten en werden ze door de overheid gezien als ‘niet slagvaardig genoeg’. Om dit te veranderen trad in 1997 de Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisaties (MUB) in werking.
In de nieuwe structuur werden de rollen van het CvB en de Universiteitsraad omgedraaid en werd de laatste opgesplitst in de Ondernemingsraad en de Studentenraad. Het CvB werd het bestuurlijke orgaan en de twee raden kregen de rol van medezeggenschap. Hierbij viel dus de bestuurlijke rol van de oude Universiteitsraad volledig weg en werd ORAS gedwongen anders te werk te gaan. Op vele punten kon immers niet mee besloten worden, maar kon er slechts advies gegeven worden.
Op dit moment werkt de TU Delft nog steeds met een Studentenraad en Ondernemingsraad. De TU Delft heeft als een van de weinige universiteiten in Nederland een volledige fulltime Studentenraad.
Ondergang van AAG en het ontstaan van een nieuwe partij
Bij de verkiezingen van 2008 en 2009 wist ORAS 8 van de 10 zetels te bemachtingen. Ondertussen ging het met AAG steeds slechter. De verkiezingen van 2008 deed de partij niet mee, om een jaar de tijd te hebben orde op zaken te stellen. In plaats daarvan werd de partij ‘Het Principe’ opgericht, vanuit de gedachte dat er altijd twee partijen moeten zijn in een meer partijen stelsel en die behaalde 2 zetels.
Het jaar daarop probeerde AAG het opnieuw, met frisse moed. Echter kwamen ze weer niet verder dan 2 zetels en besloten ze het jaar uit te zitten. Ze besloten niet mee te doen aan de nieuwe verkiezingen waardoor ORAS in het jaar 2010/2011 als enige mee deed. In dat jaar is er toen hard gewerkt aan het doen oprichten van een nieuwe partij. Met posters en een visie folder heeft ORAS zich scherper geprofileerd in de hoop dat studenten het niet eens zouden zijn met de gestelde mening en er een nieuwe partij op zou staan en dat is gelukt. Begin 2011 is er toen een nieuwe partij opgericht die mee zou gaan doen met de verkiezingen.
Verkiezingen mei 2011 en huidige situatie
Sinds 2011 bestaat de studentenraad dus weer uit twee partijen, ORAS en Lijst Bèta. Het eerste jaar met de nieuwe partij (2011/2012) behaalde ORAS 7 van de 10 zetels en het jaar daarna werd er een zetel verloren. Tijdens de campagne in 2013 werd deze zetel weer teruggewonnen en dit is sindsdien (2013-2017) de verdeling binnen de raad: 7 zetels voor ORAS en 3 voor Lijst Bèta.
Wil je weten wie er nu in de fractie zitten? Klik hier.
