Algemene samenvatting

Accreditatie is ‘het verlenen van een keurmerk dat aangeeft dat aan bepaalde maatstaven is voldaan’. Het is in Nederland en Vlaanderen een voorwaarde voor bekostiging/financiering van een bachelor- of masteropleiding door de overheid, voor het recht erkende diploma’s af te geven en in Nederland een voorwaarde voor toekenning van studiefinanciering aan studenten. In het licht van de internationalisering van studie en arbeidsmarkt zorgt accreditatie voor (vergelijkbare) kwaliteitsborging van opleidingen binnen het hoger onderwijs.”

Een hele mond vol, maar accreditatie is dus gewoon de externe keuring van de Universiteiten, geregeld door de NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie). Dit is een vrij ingewikkeld proces, waarbij de instelling als geheel wordt gekeurd maar ook wordt gekeken naar de opleidingen. Ook door de jaren heen vinden er opleidingsaccreditaties plaats. De instellingsaccreditatie vindt eens in de 6 jaar plaats en is een proces van veel papierwerk en documenten uit het archief toveren.

De TU Delft is altijd wel goed in de accreditaties: afgelopen tijd is er niet één keer een opleidingaccreditatie afgekeurd. In 2017 heeft de TU haar instellingsaccreditatie gehad, dus het duurt nog twee jaar voordat deze opnieuw gedaan wordt.

Geschiedenis

Sinds 1 januari 2011 is er een nieuw accreditatiestelsel voor Nederlandse universiteiten, dit noemen ze ook wel accreditatie 2.0. In dit nieuwe stelsel kan een universiteit een ‘instellingstoets kwaliteitszorg’ (ITK) af laten nemen, dit is een audit waarbij wordt gekeken naar de interne kwaliteitszorg van een de instelling. Als een universiteit hiervoor een voldoende heeft gekregen, hoeft het bij het keuren van alle verschillende opleidingen slechts beperkte opleidingsbeoordelingen af te laten nemen. Dit had als doel om de administratieve lasten te verminderen, de kwaliteitscultuur te stimuleren, meer nadruk te leggen op kwaliteit, inhoud en resultaten van de opleiding en meer maatwerk te bieden. Dit is slechts ten dele gelukt, uit meerdere onderzoeken komt naar voren dat het nieuwe stelsel aan het eind van de streep niet heeft geleid tot een vermindering van de werklast. Daarom werd er gekeken naar een nieuw stelsel: accreditatie 3.0. Deze versie werd ook wel instellingsaccreditatie genoemd, omdat hierbij de instelling (indien goedgekeurd met de ITK) deels zelf de keuring van de opleidingen zou mogen vormgeven. Hier was veel weerstand tegen met het belangrijkste argument: ‘de slager keurt zijn eigen vlees’. Het plan werd afgekeurd.

Iets anders wat in 2016 heeft gespeeld is een mogelijke herhaling van de macrodoelmatigheidstoets. Dit is een toets die wordt gedaan wanneer een nieuwe opleiding wordt gestart en hierin wordt beoordeeld of de opleiding ‘nut’ heeft. Grof gezegd: of het overheidsgeld wat in de opleiding wordt gestopt wel zinvol is voor de maatschappij. Accreditatie kijkt naar of de student wel met een terecht diploma eindigt, macrodoelmatigheid is gericht op of het diploma vervolgens wel zin heeft. Hoogstwaarschijnlijk zouden TU’s hier niet aan mee hoeven doen, omdat ingenieurs altijd erg gewild zijn.

Huidige status

In mei 2017 heeft de ITK (instellingstoets kwaliteitszorg) weer op de TU Delft plaatsgevonden. Daarom duurt het nu tot 2023 voordat deze weer komt. Hierdoor ligt dit dossier stil tot dan.

Ideale situatie

Accreditatie is ideaal voor een universiteit om te kijken wat positieve aspecten van de universiteit zijn en wat ze nog kunnen verbeteren. Naast dat een accreditatie ‘gehaald’ moet worden is het een goed moment om te kijken wat er nog te verbeteren is. Daarom vindt ORAS het belangrijk dat studenten zeker ook worden meegenomen in het hele accreditatieproces, zodat ook de kijk van studenten wordt meegenomen in de beoordelingen.